Η παρερμηνεία στο θέμα της διάκρισης μεταξύ προδιαγραφών και δεξιοτήτων είναι ένα θέμα που μας έχει ταλαιπωρήσει πολύ μέχρι τώρα. Η αλήθεια είναι πως είμαστε ένας λαός που πληρώνουμε πάρα πολλά χρήματα για την εκπαίδευση των παιδιών μας, θεωρώντας, μάλιστα, δεδομένο ότι το κάνουμε, προκειμένου τα παιδιά μας να εξασφαλίσουν τα απαραίτητα εφόδια για το μέλλον τους. Και, παρά τα τόσα χρήματα που ξοδεύουμε, σαν λαός μάλλον δεν παίρνουμε αρκετά σοβαρά τους απαραίτητους ορισμούς.
Προδιαγραφές & Δεξιότητες
Όλη η αναζήτηση που αφορά στη διάκριση αυτών των δύο όρων ξεκίνησε για εμάς στη hyphen SA το 2005, όταν κάναμε την ανάλυση αναγκών συγκεκριμένων επιχειρήσεων στη Β. Ελλάδα και, συγκεκριμένα, εξαγωγικών επιχειρήσεων, σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος.
Τότε είχαμε αντιληφθεί, μέσα από πολύ συγκεκριμένη έρευνα, πως από όλα τα στελέχη εξαγωγικών επιχειρήσεων -τα οποία μάλιστα ήταν σε επαφή με ξένους πελάτες και ξένους προμηθευτές και είχαν πάρει αυτές τις θέσεις με βιογραφικά σημειώματα, μέσα στα οποία φαινόταν ότι είχαν πάρει proficiency στα αγγλικά, μόνο το 30% ήταν σε θέση να χρησιμοποιήσουν λειτουργικά την ξένη γλώσσα προς όφελος της εργασίας τους και του εργοδότη τους. Αυτό μας τράβηξε, φυσικά, την προσοχή και καταλάβαμε ότι ένα ολόκληρο σύστημα, χιλιάδες γονείς με χιλιάδες παιδιά, έστελναν τα παιδιά τους στα Κέντρα Ξένων Γλωσσών ή στα Κέντρα Πληροφορικής, για να πάρουν lower, proficiency, ECDL ή ό, τι άλλο ήταν αναγνωρισμένο από το κράτος τότε.
Αυτό που κανένας δε συζητούσε, αλλά, αν του το εξηγούσες, του φαινόταν αυτονόητο, ήταν ότι ο λόγος που ο κάθε γονιός έγραφε το παιδί του επί επτά, οκτώ ή εννέα συναπτά χρόνια σε ένα φροντιστήριο, ήταν πως, κατά τη γνώμη του, έτσι μάθαινε αγγλικά. Επί της ουσίας, όμως, το παιδί του δε μάθαινε αγγλικά.
Το παιδί εξελισσόταν τεχνικά στο να ανταποκριθεί σε συγκεκριμένες προδιαγραφές, που λέγονταν «πιστοποιητικά» (Lower και Poficiency).
Ο ρόλος του κράτους
Και ποιος θέτει τις προδιαγραφές; Αυτός που έχει το άμεσο ενδιαφέρον και, στην προκειμένη περίπτωση, ο μεγαλύτερος εργοδότης στη χώρα μας εκείνη την περίοδο ήταν το ελληνικό κράτος. Το ελληνικό κράτος ήταν, που, ως εργοδότης, είχε αποφασίσει ότι, για να οριστεί πως κάποιος ξέρει αγγλικά, πρέπει να έχει αυτούς τους συγκεκριμένους τίτλους. Κι επειδή, φυσικά, ήταν κυρίαρχο το ελληνικό κράτος, πάρα πολλοί άλλοι φορείς της ελληνικής οικονομίας -και ιδιωτικοί- θεώρησαν ότι, αφού το ελληνικό κράτος δεχόταν αυτά τα πιστοποιητικά, θα έπρεπε να τα δεχτούν κι εκείνοι.
Το ίδιο συμβαίνει και με τους τίτλους πληροφορικής, οι οποίοι αφορούν σε πολύ συγκεκριμένα λογισμικά. Το να έχει μάθει, δηλαδή, κανείς το Word, την Access ή το Powerpoint, δε σημαίνει ότι κατέχει πλήρως και τη λειτουργία του εργαλείου που λέγεται «ηλεκτρονικός υπολογιστής». Τίποτε δε διασφαλίζει πως με τις παραπάνω πιστοποιήσεις ο χρήστης θα μπορεί να μάθει εύκολα ένα νέο λογισμικό, επειδή ο επόμενος εργοδότης του χρησιμοποιεί την τάδε ή τη δείνα βάση δεδομένων.
Πληρώνουμε γι’ αυτά τα πτυχία, γιατί αυτή είναι η πεπατημένη. Δυστυχώς, οι περισσότεροι γονείς στέλνουν τα παιδιά τους στο φροντιστήριο, γιατί θεωρούν ότι αυτό πρέπει να κάνουν. Στέλνουν, μάλιστα, τα παιδιά τους σε συγκεκριμένο φροντιστήριο, γιατί βολεύουν οι ώρες ή η απόσταση. Μιλάμε για ένα ακόμα οριζόντιο, εθνικό, ιδιωτικό σύστημα εκπαίδευσης, γιατί όλοι απευθύνονται στα ίδια πτυχία, συνήθως χρησιμοποιούν τα ίδια -σε γενικές γραμμές- βιβλία, στον ίδιο αριθμό ετών, κ.λπ.
Υπάρχει τρόπος, ώστε ο κάθε νέος επαγγελματίας ή σπουδαστής, ο οποίος ετοιμάζεται για τον δικό του αγώνα στον εργασιακό στίβο, να μπορέσει να βρει τη δική του θέση στη διεθνή αγορά εργασίας. Δεν είναι μυστική συνταγή! Είναι οδηγίες που έχουν προκύψει από έρευνα, η οποία οδηγεί στη γνώση της λειτουργίας και των κανόνων που διέπουν τη διεθνή αγορά.
Τι είναι, όμως, αυτό που μπορεί να οδηγήσει τον νέο στην επιτυχία; Ποιες είναι οι προϋποθέσεις που πρέπει να πληροί, προκειμένου να πετύχει τους επαγγελματικούς του στόχους; Και, κυρίως, τι απαιτείται, προκειμένου να μπορεί κανείς να εργάζεται οπουδήποτε στον κόσμο, χωρίς καν να χρειάζεται να αφήσει τον τόπο του;
Τα δέκα βήματα για την είσοδο στη διεθνή αγορά εργασίας
1) Να έχει πολύ καλή γνώση της αγγλικής γλώσσας. Πέρα από τη γνώση που προσφέρει ένας τίτλος πιστοποίησης, απαιτείται η σωστή και λειτουργική χρήση της ξένης γλώσσας σε κάθε επίπεδο επικοινωνίας και, κυρίως, στον εργασιακό χώρο.
2) Να έχει επικαιροποιημένη γνώση στη χρήση λογισμικών εικονικής συνεργασίας, όπως είναι το Skype, το FaceTime και άλλες πλατφόρμες project management, καθώς και γενικότερη γνώση όλου του βασικού λογισμικού που χρησιμοποιεί ο περισσότερος κόσμος στον εργασιακό χώρο.
3) Να διαχωρίζει το προσωπικό πεδίο από το επαγγελματικό. Δεν πρέπει να παίρνει προσωπικά τίποτα από όσα έχει να διαχειριστεί και να αντιμετωπίσει στον χώρο εργασίας του.
4) Να έχει ταξιδέψει. Κι αν δεν έχει ταξιδέψει, να φροντίσει να ταξιδέψει πάρα πολύ, για να εξοικειωθεί με την ύπαρξη τελείως διαφορετικών τύπων ανθρώπων, γλωσσών, θρησκειών και πολιτισμικών τάσεων.
5) Να δείχνει ευελιξία σχετικά με τον τρόπο εργασίας των συναδέλφων του, που βρίσκονται στο ίδιο εικονικό project team, οι οποίοι, όμως, ανήκουν σε άλλες εθνικότητες, έχουν διαφορετική κουλτούρα, διαφορετική οικογενειακή κατάσταση κ.ά.
6) Να γνωρίζει πολύ καλά τη θεωρία των κέντρων κόστους, καθώς και το γεγονός ότι και ο ίδιος αποτελεί κέντρο κόστους, ώστε, κάθε φορά που θα βρίσκει δουλειά οπουδήποτε στον κόσμο, να μπορεί να αξιολογεί αν τα χρήματα που του προσφέρονται είναι επαρκή για την προσφορά της υπηρεσίας του ή όχι.
7) Να ξέρει πώς να δικτυώνεται. Θα πρέπει να φαίνεται και να έχει παρουσία τόσο σε εικονικό όσο και σε πραγματικό επίπεδο και ειδικά στους χώρους που σχετίζονται με το αντικείμενό του. Απαραίτητο είναι, επίσης, ένα επαρκές και εμπεριστατωμένο προφίλ στα ηλεκτρονικά μέσα και, κυρίως, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (social media).
8) Να διαχωρίζει το πτυχίο που έχει αποκτήσει σε ακαδημαϊκό επίπεδο από τις δεξιότητες που απέκτησε στον ακαδημαϊκό χώρο που δραστηριοποιήθηκε, γιατί αυτό που θα χρησιμοποιήσει στην εργασία του είναι οι δεξιότητες και όχι τα τυπικά προσόντα. O κάθε νέος σήμερα θα πρέπει να πάρει απόφαση ότι η εργασία που θα κάνει, πέρα από το ότι μπορεί να αλλάξει πολλές φορές κατά τη διάρκεια της ζωής του, το πιο πιθανό είναι να μην έχει σχέση με αυτό που σπούδασε.
9) Να μη σταματάει ποτέ να καταρτίζεται και να εκπαιδεύεται. Η διά βίου μάθηση είναι το στοιχείο, το οποίο θα διασφαλίζει ότι έχει επικαιροποιημένες δεξιότητες και γνώση σε σχέση με αυτό που ζητάει η αγορά.
10) Να έχει εργασία συνέχεια, έστω και αν οι αποδοχές του είναι χαμηλές για μία περίοδο. Είναι απαραίτητο να εξασφαλίζει ο ίδιος κάθε φορά ότι είναι ενεργός οικονομικά, ψάχνοντας για την επόμενη μεγάλη ευκαιρία.
