Η ζωή είναι μια πορεία πειραματισμών και σφαλμάτων. Trial and error που λένε και οι Άγγλοι. Σε μια τέτοια πορεία δύο είναι τα πιο βιώσιμα εργαλεία: η μάθηση για την πρόληψη και την ανάπτυξη και η διόρθωση για τη θεραπεία. Και τα δύο απαιτούν υπερβάσεις, ξεβόλεμα και πίστη, άρα χρειάζονται κίνητρο και προσωπική δέσμευση. Η εκπαίδευση και η θεραπεία απαιτούν προσωπική δέσμευση.
Θα μου επιτρέψεις να να σε ενθαρρύνω εσένα, που είσαι δασκάλα ή δάσκαλος, να πάψεις να πιέζεις τον μαθητή σου να μάθει. Αν δεν ζητάει να μάθει δεν έχει γίνει στ’ αλήθεια μαθητής σου. Η τυποποιημένη και υποχρεωτική εκπαίδευση αποτελεί συμμορφωτικό και όχι διαμορφωτικό εργαλείο. Αν είναι η δουλειά σου να συμμορφώσεις μαθητές, με σημείο αναφοράς το σύστημα-εντολέα σου, κάνε τη δουλειά σου και μη διαβάσεις παρακάτω, δεν είσαι ούτε ο πρώτος, ούτε ο τελευταίος «Ιησουΐτης».
Αν όμως έχεις ταχθεί στο να διαθέσεις το πόνημα του βίου σου στον άλλον, πρόσεξε τα λόγια μου. Να το «διαθέσεις», να το θέσεις στη διάθεσή του, να μην το επιβάλεις, να μην το «πουλήσεις», να μην το διδάξεις σε κάποιον που δεν έχει ακόμη γίνει μαθητής σου. Ο προσηλυτισμός ενδόμυχα αφήνει πόνο, ο οποίος μεταστοιχειώνεται σε θυμό. Κανένας δεν αναπτύχθηκε θυμωμένος. Ο άνθρωπος αναπτύσσεται από ενθουσιασμό, τον ενθουσιασμό που του δίνει η ανακάλυψη. Θέσε το πόνημα του βίου σου στη διάθεση του επίδοξου μαθητή σου και όχι σε κοινή θέα. Βάλε το στο μισοσκόταδο, εκεί που αφήνει σε κοινή θέα αρκετή υποψία γι’ αυτόν που επιθυμεί να το ανακαλύψει, αλλά μέχρι εκεί. Άφησε την υπόλοιπη ευθύνη και δράση στον επίδοξο μαθητή σου.
Έχει καιρό από τότε που έπαψα να προωθώ εμπορικά τα μαθήματά μου. Η προώθηση εξέθετε τη γνώση στη σφαίρα της ανάγκης για πώληση, και η αγορασμένη υπό «πίεση» προωθητική μάθηση προσέλκυε ναρκισσιστές μαθητές πληγωμένους που διψούσαν για την επουλωτική ναρκισσιστική τροφοδοσία που παρείχε ο δάσκαλος κάθε φορά που τους παρακαλούσε ή νουθετούσε πιεστικά να «μάθουν». Η γνώση ξεφτούσε και οι προτεραιότητες υπέκυπταν σε άδικους για την «ερωτική» σχέση δασκάλου-μαθητή συμβιβασμούς.
Η γνώση και το πόνημά σου δεν έχουν καμιά αξία για κανέναν, παρά μόνο για σένα. Αν αποκτήσουν αξία για κάποιον άλλο, αυτός θα γίνει μαθητής σου. Μην επιβάλεις σε άλλον μια αξία δική σου, αν δεν στη ζητήσει. Είναι πιθανό η δική σου ανάγκη να «δείξεις τον καλό δρόμο» να είναι επίσης ναρκισσιστική. Θέσε εαυτόν και τη γνώση σου στη διάθεση του επίδοξου μαθητή σου ως παράδειγμα και άσε τον ίδιο να αποφασίσει αν είναι έτοιμος να πάρει αυτό που έχεις αφήσει στη διάθεσή του.
Και θα αναρωτηθείς, ποιο νά’ ναι το κριτήριο… Στην ψυχοθεραπεία, μια μακρά συμπόρευση μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου, βασική αρχή αποτελεί η πληρωμή του θεραπευτή από τον θεραπευόμενο και μάλιστα, κάτω από κανονικές συνθήκες, από ίδιους πόρους. Απαιτείται η προσωπική δέσμευση. Στη μάθηση έχουμε επίσης μια μακρά συμπόρευση μεταξύ δασκάλου και μαθητή, με εξίσου απαίτηση προσωπικής δέσμευσης. Στη συμπόρευση αυτή λοιπόν, ας μην τείνει χείρα ο δάσκαλος στο μαθητή, αλλά το αντίστροφο. Να ζητάει ο μαθητής να πάρει. Να ρωτάει ο μαθητής να μάθει. Και να στέκεσαι εσύ ως υποψία φάρου, στο μισοσκόταδο!
#ειπακαιελαλησα
