Η οικονομική κρίση στην Ελλάδα, η οικονομική κρίση στην Αγγλία και την Αμερική το 2008 και στην Ασιατική αγορά το 2005 έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό. Οι μεγάλοι οργανισμοί που κινούν την οικονομία έπρεπε να κάνουν περικοπές προσωπικού, όχι μόνο γιατί δεν τους «έβγαιναν οι αριθμοί», αλλά και γιατί μπορούσαν. Ο λόγος, για τον οποίο είχαν και έχουν αυτή τη δυνατότητα, είναι γιατί βρίσκουν φθηνότερους τρόπους, για να κάνουν τη δουλειά τους. Κανονικά, αυτή η μείωση του εργασιακού κόστους θα έπρεπε να συνεπάγεται επιπλέον προσλήψεις και αύξηση του κύκλου εργασιών. Κι όμως, βλέπουμε ότι το φαινόμενο αυτό λειτουργεί αντίθετα.
Όταν σε μία αγορά οι εργοδότες βρίσκουν φθηνότερες λύσεις από αυτή του ανθρώπινου δυναμικού, για να κάνουν τη δουλειά τους, για να παράγουν το ίδιο ή και περισσότερο και συνήθως με τη χρήση μηχανών, τότε παρατηρείται το φαινόμενο της τεχνολογικής ανεργίας. Η αμέσως προηγούμενη, πιο πρόσφατη ιστορική περίοδος, που η ανθρωπότητα ένιωσε έντονους κραδασμούς τεχνολογικής ανεργίας, ήταν η βιομηχανική επανάσταση, τότε που μια μηχανή μπορούσε να αντικαταστήσει δέκα εργαζομένους. Οι δυτικές, κυρίως βιομηχανικές χώρες, που βιώσαν εντονότερα αυτό το φαινόμενο, ήταν χώρες που περάσαν τουλάχιστον δυο με τρεις δεκαετίες, για να επινοήσουν νέα επαγγέλματα. Αναπόφευκτα, αυτά τα επαγγέλματα αφορούσαν κυρίως σε παροχή υπηρεσίας, εφόσον η παραγωγή και ο αγροτικός τομέας είχαν καλυφθεί από τις μηχανές.
Σήμερα και η παροχή υπηρεσιών έχει καλυφθεί από μηχανές, ηλεκτρονικούς υπολογιστές, ρομπότ κλπ. Η ρομποτική και η επιστήμη των υπολογιστών εργάζονται πυρετωδώς, για να αντικαθιστούν πράγματα που μπορούσαν μέχρι τώρα να κάνουν μόνο οι άνθρωποι και να προσφέρουν φθηνές λύσεις στις επιχειρήσεις. Η τεχνολογική ανεργία, λοιπόν, εξελίσσεται και έχει πλέον να κάνει με οτιδήποτε μπορεί να παράγει ένας υπολογιστής, αν όχι εξίσου καλά, το ίδιο ή και περισσότερο οικονομικά απ’ ό,τι ένας άνθρωπος και με πεδίο εφαρμογής σε όλες τις επιστήμες.
Η the αriston project, η Δεξαμενή Σκέψης της hyphen SA, με έδρα το Solihull της Μεγ. Βρετανίας, μέσα από πλήθος ερευνών που διεξάγονται ήδη από το 1995, έχει αναδείξει έναν τρόπο, για να βρισκόμαστε πάντα μπροστά από τις μηχανές: τη διαρκή εξειδίκευση στην παραγωγή νέου περιεχομένου. Οι μηχανές μπορούν να αντικαταστήσουν ανθρώπινο δυναμικό, αλλά μπορούν να το κάνουν, αναπαράγοντας κάτι που το ανθρώπινο δυναμικό έχει πρώτα επινοήσει. Επομένως, η παραγωγή καινοτομίας και νέου περιεχομένου είναι η λύση στην τεχνολογική ανεργία.
Οι δεξιότητες 2020, στις οποίες εστιάζουμε στη μη τυπική εκπαίδευση, αφορούν ακριβώς αυτό: πώς θα διδάξουμε στον κάθε μαθητή, που είναι υποψήφιος για την αγορά εργασίας, να αναπτύσσει, σε κάθε δεδομένη χρονική στιγμή, ανάλογα με τον χώρο, στον οποίο δραστηριοποιείται, τις δεξιότητες που απαιτούνται, για να έχει μια αναντικατάστατη θέση εργασίας, μέσα από την οποία θα συνθέτει και θα παράγει νέο περιεχόμενο.
Παράλληλα, δεν πρέπει να παραβλέψουμε τη μεγάλη γεωγραφική συρρίκνωση που έφερε το διαδίκτυο. Για να βρει μια επιχείρηση φθηνότερο μέσο παραγωγής, δεν μπορεί απλά να βρει μια μηχανή, για να τη βάλει στη θέση του εργαζομένου της. Μπορεί να βρει μια πιο φθηνή περιοχή, όπου το εργατικό δυναμικό είναι πιο φθηνό και να πάρει την ίδια τεχνογνωσία με το μισό κόστος. Έτσι, λοιπόν, μία επιπλέον δεξιότητα που πρέπει εκπαιδευτικά να κατακτήσει ο υποψήφιος μαθητής είναι η εξοικείωση με την οικολογία των νέων μέσων, ούτως ώστε να μπορεί να δουλεύει σε εικονικά περιβάλλοντα εργασίας και μάθησης. Μπορεί σε ένα Business Skype session να δουλεύει ένα project team από πέντε διαφορετικές εθνικότητες, σε πέντε διαφορετικά σημεία του κόσμου. Αυτό επιφέρει την ανάγκη για την ανάπτυξη και άλλων δεξιοτήτων, όπως της διαπολιτισμικής επίγνωσης, δηλαδή του σεβασμού της διαφορετικής θρησκείας, γλώσσας και εν γένει κουλτούρας των συνεργαζόμενων μελών.
Είμαστε, λοιπόν, καταδικασμένοι να καινοτομούμε, για να πάμε μπροστά. Αυτή ήταν η αυτοτιμωρία της ανθρωπότητας, γιατί ηθικά, πνευματικά, μορφωτικά και παραγωγικά είχε μείνει στάσιμη για χιλιετίες
